Informacje o Cyprze

Cypr to wyspa położona na Morzu Śródziemnym, w południowo-zachodniej Azji, u wybrzeży Turcji, Syrii i Libanu, chociaż kulturowo zaliczana jest do Europy. Jego linia brzegowa ma długośćok. 650 km. Cypr graniczy z suwerennymi brytyjskimi bazami Akrotiri i Dhekelia oraz z nieuznawaną przez inne kraje Turecką Republiką Cypru Północnego. Stolicą państwa i jednocześnie największym miastem jest Nikozja (Lefkosia). Inne duże ośrodki to Limassol, Larnaka i Pafos. Wyspę zamieszkują przede wszystkim Grecy, mniejszość stanowią Turcy czy Anglicy. Cypr jest członkiem Unii Europejskiej, ale kontrola graniczna została zachowana. Na wyspie obowiązuje ruch lewostronny.

Rys historyczny

Początki osadnictwa na Cyprze sięgają 5500 r. p.n.e. W czasach starożytnych wyspa zamieszkana była przez Greków. Około VI w. p.n.e. Cypr znalazł się pod panowaniem Egipcjan. a następnie Persów, by w 30 r. p.n.e. trafić we władanie Rzymian. Kilkaset lat później wyspę zaanektowało Bizancjum. W XII w. Cypr został podbity przez Ryszarda Lwie Serce, który sprzedał go templariuszom, a ci następnie oddali wyspę ostatniemu królowi Jerozolimy. W kolejnych wiekach Cypr znajdował sie pod panowaniem weneckim i tureckim, by w 1914 r. zostać zaanektowany przez Wielką Brytanię. Do chwili obecnej na wyspie znajdują się dwie brytyjskie bazy wojskowe, stanowiące Suwerenne Zamorskie Terytorium Wielkiej Brytanii.

Dopiero w roku 1960 Cypr uzyskał niepodległość, ale od tego momentu miały miejsce krwawe starcia pomiędzy zamieszkującymi wyspę Grekami i Turkami. W 1974 r. nastąpił podział wyspy na dwie części, a kilka lat okupowane przez Turków tereny ogłaszają powstanie Tureckiej Republiki Północnego Cypru, która do tej pory nie została uznana przez inne państwa. W 2004 r. odrzucono zaproponowany przez ONZ plan zjednoczenia z turecką częścią i Cypr przystąpił do Unii Europejskiej. Cztery lata później przyjęto euro jako obowiązującą walutę.

Wybrzeże i plaże

Linia brzegowa Cypru ma długośćok. 650 km. Wybrzeże jest głównie skaliste i klifowe, jednak występują także miejsca, gdzie znajdują się plaże. Wschodnie wybrzeże słynie z białych piaszczystych plaż i płytkich, turkusowych wód (okolice Protaras, Paralimni, Ayia Napy). Wzdłuż południowego wybrzeża można znaleźć długie plaże z szarym piaskiem lub piaskiem połączonym ze żwirkiem (Larnaka i Limassol). Zachodnie wybrzeże to przede wszystkim zatoczki wcięte w skały (Okolice Pafos, Coral Bay). Można tu znaleźć piasek, piasek ze żwirkiem lub kamienie. Wspaniałe i niemal puste plaże znajdują się na trudno dostępnym półwyspie Akamas, niedaleko Pafos. 

Wiele z plaż oznaczonych jest błękitną flagą, posiada serwis plażowy, przebieralnie, toalety i punkty gastronomiczne.

Sezon turystyczny, pogoda i temperatura wody

Cypr znajduje się pod wpływem klimatu podzwrotnikowego śródziemnomorskiego, co oznacza gorące i słoneczne lato oraz umiarkowanie wilgotną zimę. Lato zaczyna się w połowie maja i trwa do połowy września, zima natomiast rozpoczyna się w listopadzie i kończy w połowie marca. Charakterystyczne jest to, że słońce świeci na Cyprze przez cały rok, także zimą. W grudniu i styczniu notuje się średnio 6 godzin słonecznych w ciągu dnia. Latem temperatury sięgają nawet 40 stopni w cieniu. Znacznie chłodniej jest w górach, gdzie w lipcu i sierpniu średnia temperatura powietrza wynosi 22 stopnie. W styczniu natomiast temperatura wynosi średnio 15 stopni, podczas gdy w górach występują ujemne temperatury i leży śnieg. W górach zbudowano stacje narciarskie, ale na wybrzeżu opady śniegu spotyka się raz na kilka lat. Z powodu niskich rocznych opadów Cypr często cierpi na brak wody. Występują tu wyłącznie rzeki okresowe, które zanikają latem.

Latem i wczesną jesienią temperatura wody w morzu sięga nawet 29 stopni. W miesiącach zimowych woda w strefie przybrzeżnej ma ok. 16 stopni, by w kwietniu nagrzać się już do ok. 20 stopni.

Jedzenie, picie i wino

Kuchnia cypryjska nie odbiega zbytnio od tradycyjnej kuchni greckiej, ale można tu zauważyć również wpływy azjatyckie. Potrawy opierają się na świeżych lokalnych składnikach i aromatycznych ziołach oraz oliwie z oliwek. Popularne dania to souvlaki (szaszłyk drobiowy lub wieprzowy), sheftalia (mięso z dodatkami podane w formie kiełbasy), kleftiko, czyli kawałek jagnięciny pieczony w tradycyjnym piecu, podawany z sosem, sałatka grecka, dania z ryb i owoców morza. Warto spróbować również meze, czyli przystawek. Może to być sos tzatziki, pita z dodatkami, grillowany słony ser halloumi, humus (pasta z ciecierzycy), mięso zawijane w liście winogron, pasta z czarnych oliwek itp. Frytki podawane są w zasadzie do każdego dnia.

Cypr może się również poszczycić słodyczami. Popularne są suszone i kandyzowane owoce. Świeże owoce można spotkać na każdym kroku. Najlepiej smakują kupowane na straganach. Warto spróbować lokalnego przysmaku - szuszuko. To migdały lub orzechy owinięte "gumowatą" masą z winogron lub granatów. Mają podłużny kształt. Bardzo smaczne są migdały czy orzechy zatopione w masie sezamowej.

Popularne jest na Cyprze piwo Mythos. Można je spotkać wszędzie. Wyspa słynie jednak z wina. Tradycje winiarskie sięgają 4000 lat. Najbardziej znane jest słodkie deserowe wino Commandaria, uznawane za jedno z najstarszych na świecie. Inny z lokalnych alkoholi to Zivania - mocna wódka wytwarzana z winogron. W upalne dni można spróbować tureckiego napoju jogurtowego ajran. Na całym świecie znana jest cypryjska kawa - bardzo mocna i podawana ze szklaneczką wody. Często można zobaczyć Greków grających na świeżym powietrzu w tryktrak i popijających kawę.

Przepisy wjazdowe

Obywatele polscy korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej. Do przekroczenia granicy z Cyprem uprawnia dowód osobisty lub paszport, jednak prowadzona jest kontrola graniczna.

Aby przekroczyć granicę z Cyprem Północnym, należy posiadać ważny paszport. Podczas przekraczania granicy do paszportu lub na osobny specjalny dokument wstemplowana zostaje wiza. Ze względu na fakt, że Cypr Północny nie jest uznawany przez większość państw jako osobne państwo, zalecamy pobranie stempla nie w paszporcie, tylko na osobnej karcie.

Do wjazdu na obszar Zamorskiego Terytorium Wielkiej Brytanii (Akrotiri) wystarczy dokument tożsamości. Nie ma jednak żadnej kontroli granicznej.